Zbrojnik karłowaty
Rhineloricaria fallax
(Boulenger, 1845)
Aleksy Moj |
Synonim: Loricaria parva
Rodzina: Zbrojnikowate – Loricariidae
Znaczenie nazwy łacińskiej:
Rhine od łac. rhinos = górna warga ukształtowana w formę nosa; lorica łac. = pancerz skórzany; fallax łac. = zwodniczy, zdradliwy; natomiast parva łac. = mały, karłowaty.
Zbrojnik karłowaty (jest to moja propozycja polskiej nazwy tej ryby) występuje na terenie Ameryki Południowej, w wartko płynących, czystych potokach (także górskich) o głębokości nie przekraczającej 30 cm. (Pamiętajmy o tym przy wyborze zbiornika dla tych ryb.)
|
Ameryka Południowa
podziałka 1:230 000 000
Obszar na którym żyją ryby
rodziny Loricariidae. |
Ciało zbrojnika karłowatego jest grzbietowo-brzusznie silnie spłaszczone, tak, że część dolna ciała tworzy równą płaszczyznę, pozwalającą rybie ściśle przylegać do podłoża. Część ogonowa jest znacznie wydłużona, wrzecionowata, bez płetwy tłuszczowej. Całe ciało ma idealne opływowe kształty. Płetwa ogonowa posiada silnie wydłużone, zewnętrzne promienie. Całe ciało, pokryte grubym pancerzem z kostnych płytek, jest koloru szaro-brązowego do szaro-żółtego, a po stronie brzusznej białawe. Na głowie i grzbiecie oraz górnej części ciała rozłożone są ciemne plamy. Po obu stronach głowy od nosa do oka biegnie ciemny pasek. Ciemne plamki na przeźroczystych płetwach tworzą niejednolite, przerywane pasma. Otwór gębowy jest skierowany w dół, ukształtowany w przyssawkę; spełnia rolę narządu ssącego i zdzierającego. Zbrojnik karłowaty dorasta do 1 2 cm długości. Prowadzi życie bezpośrednio przydenne. Przyczepia się do kamieni, korzeni, twardych roślin itp.
Płetwy: grzbietowa, odbytowa, brzuszne i piersiowe posiadają po jednym promieniu nierozgałęzionym, natomiast pozostałe promienie są rozgałęzione, miękkie. W skrócie zapis ilości i jakości promieni przedstawia się tak: D 1/7, A 1/5, V 1/5, P 1/6. (G. Sterba podaje P 1 /4.) W linii nabocznej posiada 28 do 29 płytek kostnych.
Zbrojnik karłowaty
Dymorfizm płciowy: samiec zwykle posiada na „policzkach” i płetwach piersiowych oraz przed płetwą grzbietową, krótką, gęstą szczeć. Poza tym samca od samicy można rozróżnić – patrząc na nie z góry. Samica ma węższą głowę, ostrzej zakończoną i wydatniejszą partię brzuszną – jakby wzdętą.
Hodując zbrojniki karłowate trzeba pamiętać o tym, z jakich wód naturalnych pochodzą; woda winna być krystalicznie czysta, bogata w tlen, podłoże z czystego, delikatnego piasku.
Rozmnażanie. Do tarła wystarczają akwaria o pojemności około 50 litrów, ustawione w miejscu zacienionym. Na dno dajemy czysty, miałki piasek.
Literatura, z której korzystałem, różnie traktuje chemizm wody. Świadczyłoby to o tym, że właściwości wody nie odgrywają tu decydującej roli. W dostępnej mi literaturze podaje się temperaturę wody 23-28°C, zaś twardość ogólną 20°n, a węglanową 6°n, pH 6,4. Inny autor podaje twardość ogólną 15°n. Twardość wody przygotowanej do tarła będzie zależna zapewne od twardości wody w jakiej zbrojniki są hodowane. Jeden z autorów hodował je w wodzie o twardości ogólnej 6°n i odczynie neutralnym – pH 7, a w akwarium tarliskowym przygotował wodę o twardości ogólnej 2°n i 6,5 pH. Potrzebne, wysokie natlenienie wody, utrzymuje się przez ustawiczny ruch wody w akwarium.
Z roślin można zrezygnować, ewentualnie przygotować kryjówki, ale do złożenia ikry trzeba umieścić, i do podłoża przytwierdzić rurę, o średnicy 25-30 mm i długości około 250 mm: rura może być z kolorowego szkła, kawałka bambusu, winiduru lub ceramiczna bądź z wydrążonego korzenia. Zbrojniki właśnie w takich rurach składają ikrę. Po złożeniu ikry (do 200 szt) samiec opiekuje się gniazdem, dba o stały przepływ wody, zaś samica nie ma prawa wstępu do rury.
Narybek przy temperaturze wody 28°C lęgnie się po 8 dniach. Samiec opuszcza rurę dopiero z chwilą wypłynięcia ostatniej rybki. W czasie pilnowania gniazda samiec nic nie je. Przyjmuje pokarm dopiero po wylęgnięciu się narybku
Fot. Jacek Koralewski
Narybek rozpoczynamy karmić po wessaniu przezeń woreczka żółtkowego. Na pierwszy pokarm podajemy glony, „mikro”, miażdżone liście sałaty, szpinaku, także pokarmy suche opadające na dno, roztarte na proszek. Później można podawać drobno siekane liście sałaty, szpinaku, w dalszym ciągu glony i pokarmy suche o przewadze składnika roślinnego. Gdy narybek osiągnie wielkość około 30 mm, można go karmić – choć nie za często – drobno posiekanymi i starannie wypłukanymi rurecznikami. Podstawowym pokarmem powinien jednak być pokarm roślinny. Jeden z autorów ostrzega przed podawaniem narybkowi larw oczlików (pływików) czy larw solowców.
Dobrze karmiony narybek szybko rośnie 1 po miesiącu osiąga długość około 15 mm, a po trzech miesiącach 35-40 mm. Wylęg narybku można także przeprowadzić w sztuczny sposób, tak, jak się to czyni np. w hodowli skalarów. Rurę z ikrą przekłada się do odrębnego kotnika o tej samej wodzie i temperaturze, zapewnia się drobnoperlistę przewietrzanie-owiewanie ikry. Do wody można dodać 1/4 część tabletki „Cilex” na 5 litrów wody.
Poza odpowiednim karmieniem narybku trzeba bezwzględnie dbać o krystaliczną czystość wody i wysokie jej natlenienie. Brak dostatecznej ilości tlenu narybek sygnalizuje wędrówką w górę akwarium, ku powierzchni wody, a nawet może opuścić akwarium i zginąć.
Zbrojniki, dobrze karmione i hodowane w odpowiednich warunkach, składają ikrę z częstotliwością około 3 tygodni.
Zbrojnika karłowatego po raz pierwszy sprowadzono do Europy 1908 roku.
Zbrojniki karłowate i zbrojniki kolumbijskie bywają często mylone z sobą. Różnice między nimi: zbrojnik karłowaty dorasta do 12 cm i opis jak wyżej podano, natomiast zbrojnik kolumbijski dorasta do 25 cm, posiada 31-32 płytek kostnych w linii nabocznej. Poza tym zbrojnik kolumbijski ma znacznie wydłużony górny promień płetwy ogonowej.
Literatura:
- M. Holly – Die Aquarienfische in Wort und Bild
- R. Riehl, H. A. Baensch – Aąuarien Atlas – 1984
- H. Frey – Welse und Anderęsonder- linge – 1974
- H. Pinter – Handbuch der Aquarien- fischzucht – 1966
- W. Henneke – Gelungene Zucht von Loricaria parva – DATZ 1969 nr 7
- H. Schreiner – Der Zwergharnischwels – Loricaria parva – DATZ 1970 nr 9
- W. Armbrust – Loricaria -r Zucht – DATZ 1973 nr 4
- G. Sterba – Siisswasserfische aus aller Welt tom 1 – 1970 r.
|