Bystrzyk z Serpa – Hyphessobrycon callistus calltstus Durbin 1908
RODZINA: Characidae – kąsaczowate.
OJCZYZNA: Dolny bieg Amazonki, między miastami Bahia i Para.
MORFOLOGIA: Podstawowe ubarwienie ciała czerwone, grzbiet o odcieniu brązowym. Partia brzuszna jasnoczerwona do srebrzysto-białej. Za pokrywą skrzelową występuje najczęściej niewielka ciemna plama, w kształcie przecinka która u starszych ryb blednie. Plama ta może jednak w ogóle nie występować. Płetwa odbytowa z ciemnym pasem, biało obrzeżona.
DYMORFIZM PŁCIOWY: Samice bledsze i pełniejsze w partii brzusznej. Samce nieco szczuplejsze i intensywniej ubarwione.
HODOWLA: Temp. wody 22-24°C; woda miękka do średnio twardej, lekko kwaśna. Zbiornik średniej wielkości (ok. 50l), dobrze obsadzony roślinami. Karmić wszelkim pokarmem żywym, ryby nie gardzą także suchym.
ROZRÓD: Temp. 24-26°C; woda miękka lekko kwaśna, bardzo dobrze przefiltrowana. Zbiornik mały z niewielką ilością roślin z miękkimi i cienkimi liściami. Ryby łączyć w pary tarliskowe dwie godziny przed wygaszeniem światła. Po tarle dorosłe odłowić
UWAGA: Polską nazwą b. z serpa określa się parę podgatunków H. callistus, H. c. cttllistus, H. c. serpae, H. c. minor itd. Przedstawiony opis morfologoczny dotyczy gatunku nominalnego (H.c.c.).
OJCZYZNA: Północna część Ameryki Południowej, rzeka Magdalena.
MORFOLOGIA: Długość do 20 cm. Ciało owalne, wysokie, mocno bocznie spłaszczone. Ubarwienie brązowo-zielonawe. Brzuch jaśniejszy a w czasie tarła wyraźnie żółty. Głowa i ogon zielonawe. Głowę zdobią brązowo-czerwone albo niebiesko-zielone plamy i kropki. Wszystkie łuski na tułowiu brązowo nakrapiane. Na boku ciała 8-9 poprzecznych nie zawsze widocznych pasów. Płetwy zielonawe do brązowych. Tęczówki krwisto-czerwone.
DYMORFIZM PŁCIOWY: Samiec ma na głowie i pokrywach skrzelowych szereg kropek i plam, których nie posiada samica. Jest ona ponadto mniej intensywnie ubarwiona. Płetwy grzbietowa i odbytowa samca bardziej zaostrzone.
HODOWLA: Temp. wody 22°C. Woda o odczynie obojętnym, lub kwaśnym, dobrze przewietrzana. Akwarium duże (co najmniej 100l), obsadzone silnymi roślinami (np. Echinodorus amazonicus). Pokarm żywy i roślinny (liście sałaty, płatki owsiane itp.). Ryby bardzo spokojne.
ROZRÓD: Woda o temp. 26°C obojętna, średnio trwada. Tarło odbywa się na roślinach, kamieniach a nawet szybkie akwarium. Pary dobierają się trudno. W jednym rzucie do 1000 ziaren ikry .
OJCZYZNA: Dorzecze Rio Paragwaj, Rio Negro i Rio Gaupore w południowej Brazyli, Argentyna i Boliwia.
MOROFOLOGIA: Ciało długości do 5,5 cm, wysokie bocznie spłaszczone, z silnie rozwiniętymi płetwami. Przednia część ciała srebrzyste szara z dwoma czarnymi poprzecznymi paskami za skrzelami jednym na głowie przechodzącym przez oko. Pokrywa skrzelowa ciemna. Brzuch biały o srebrzystym połysku. Tylna część ciała, płetwy grzbietowe, odbytowe i tłuszczowe u młodych ryb czarne, później bledną.
DYMORFIZM PŁCIOWY: Samiec nieco mniejszy, smuklejszy linię brzucha ma lekko wklęsłą, płetwę ogonową z wyraźnym białym końcem. Samica większa i masywniejsza o linii brzucha zaokrąglonej.
HODOWLA: Woda o temp. 22°C o odczynie obojętnym, średnio twarda. Część akwarium winna być obsadzcna roślinami pływającymi. Ryby spokojne. Wszystkożerne.
ROZRÓD: Woda o temp. 26°C. średnio twarda, słaba kwaśna. Ryby trą się w cienkolistnych roślinach. Ikry do 1000 sztuk. Po tarle dorosłe odławiamy. Larwy legną się po 36 godzinach, pięć dni później zaczynają pływać i szukają drobnego pokarmu.
MORFOLOGIA: Długość ciała do 7 cm, Zarówno ubarwienie jak i kształt ciała zmienne (Stąd variatus – zmienny). Samce odłowione w nizinnej części okręgu Tampico mają grzbiet brązowo-żółty, boki ciała żółto zielone, gardło pomarańczowe, dół i boki głowy czeifwonawe, płetwę grzbietową intensywnie żółtą z czarnymi kreskami. Ryby z terenów wyżynnych są ciemniejsze, z czerwono obramowanymi płetwami. Często na całym ciele występują czarne plamy lub poprzeczne prążki.
DYMORFIZM PŁCIOWY: Samiec ma krótkie gonopodium, jest smuklejszy i mniejszy niż samica. Na płetwie ogonowej nie posiada mieczykowatego wyrostka. Samica jest większa, masywniejsza i ciemniej ubarwiona.
HODOWLA: Woda o temp. 20-22°C, twarda, o odczynie obojętnym. Akwarium średniej wielkości z dużą ilością roślin, szczególnie o cienkich liściach. Ryby wszystkożerne (lubią pokarm roślinny).
ROZRÓD: Woda o temp. 24°C, twarda obojętna lub lekko alkaliczna. Zbiornik średni z dużą ilością roślin. Ryby pseudożyworodne – „ciąża” trwa 4-6 tygodni. Młode są stosunkowo duże i należy je karmić urozmaiconym pokarmem (ważne glony!).