MORFOLOGIA: Ryba długości około 6 cm, smukła. Płetwa grzbietowa osadzona na całej długości grzbietu, aż po nasadę ogona. Płetwa ogonowa zaokrąglona, lekko wcięta, płetwa odbytowa biegnie od połowy długości ciała. Od pyska przez oko, aż do płetwy ogonowej ciągnie się ciemnobrązowy pas, zakończony owalną plamą. Podobny pas, barwy prawie czarnej, widoczny jesł na płetwie grzbietowej, u jej nasady. Przechodzi on na górną część głowy, gdzie jest nieco jaśniejszy. Ciało pomiędzy opisanymi pasami oliwkowożółte, brzuch cielisty. Płetwy ubarwione podobnie jak górna część ciała. Brzegi płetw brzusznych, odbytowej, ogonowej i grzbietowej obramowane paskami niebieskimi i czarnobrązowymi. Na płetwach grzbietowej, ogonowej i odbytowej delikatne jasne kropki, intensywniejsze w części tylnej.
DYMORFIZM PŁCIOWY: Płeć trudna do odróżnienia. Samica bardziej krępa, a jej pokładełko masywniejsze.
HODOWLA: Zbiornik około 50 1 z dużą ilością kryjówek. Temperatura około 26 °C, twardość wody powyżej 10°n, odczyn alkaliczny. Ryby na ogół łagodne.
ROZMNAŻANIE: Ryby same dobierają się w pary. Agresywnie bronią obra nego w zbiorniku rewiru, co zapowiada tarło. Ikrę składają w różnych kryjów kach. W tym czasie lepiej jest usunąć ze zbiornika innych jego mieszkańców. Po około 10 dniach wylęgają się rybki, które karmimy drobnym planktonem. Liczba narybku dochodzi do około 100 sztuk.
OJCZYZNA: Afryka, delta Nigru, granica lasu tropikalnego i sawanny.
MORFOLOGIA: Ciało długości do 5 cm, głowa zaostrzona, pysk skierowany ku górze, stosunkowo duże oczy. Płetwa grzbietowa rozpoczyna się w połowie długości ciała i sięga do nasady płetwy ogonowej. Płetwy piersiowe duże poziomo ustawione, brzuszne – bardzo małe. Płetwa odbytowa podobna w kształcie do grzbietowej i zaczynająca się również od połowy długości ciała. Płetwa ogonowa jakby wystrzępiona. Zasadnicze ubarwienie ciała żółtozielone, na całym ciele czerwone nieregularne centki liczniejsze w okolicach głowy, na płetwie ogonowej oraz u nasady płetw grzbietowej i odbytowej. Płetwy piersiowe przejrzyste o opalizującym niebieskim nalocie na końcach. Płetwa ogonowa w górnej i dolnej części obramowana paskami barwy czerwonej, niebieskiej i żółtej (najbardziej na zewnątrz).
HODOWLA: Woda o twardości 2-15°n, zbiornik niezbyt mocno oświetlony ze względu na duże zużycie CO, przez rośliny i podnoszenie odczynu pH do granicy alkaliczności. Temperatura wody około 22-24 °C.
ROZMNAŻANIE: Rozród możliwy jest nawet w 5 l zbiorniku z warstwą niezbyt kwaśnego torfu na dnie. Tarło ma charakter ciągły. W zbiorniku tarliskowym umieszczamy 1 samca i 2 lub 3 samice. Po 2 tygodniach odcedzamy przez siatkę torf z ikrą, lekko wygniatamy i podsuszamy a następnie wkładamy do plastikowego woreczka, dobrze zamykamy i pozostawiamy na 8 tygodni. Potem zalewamy miękką wodą. Wykluwające się po paru godzinach larwy karmimy drobnym planktonem.
OJCZYZNA: Tropikalna Afryka zachodnia, dorzecze Chilango w Angoli.
MORFOLOGIA: Ciało wydłużone (dł. do 7 cm), bocznie spłaszczone. Ubarwienie tułowia brązowe do żółtobrązowego, z niebieskim lub fioletowym połyskiem. Brzuch żółtawy. Na tułowiu widocznych jest 6-7 zielonawych, pionowych pasów o ostrych granicach, przechodzących na długą płetwę grzbietową i odbytową oraz piersiowe. Płetwy grzbietowa, odbytowa i brzuszne żółtopomarańczowe lub lekko fioletowe z ciemnymi pasami i białym brzegiem. Labirynt służący do oddychania słabiej rozwinięty niż u innych rodzajów z tej rodziny. Ryby te z wyglądu i zachowania są bardziej podobne do pielęgnic niż do łaźcowatych.
DYMORFIZM PŁCIOWY: Samiec bardziej masywny i ładniej ubarwiony. W czasie tarła jest barwy pomarańczowej.
HODOWLA: Zbiornik niezbyt wysoki z częścią lustra wody pokrytą roślinami pływającymi. Temperatura wody 24-28 °C (optymalna 26 °C, minimalna 20 °C). Ryby wszystkożerne.
ROZMNAŻANIE: Temperatura woda 26-28 °C. Samiec buduje pianowe gniazdo pod powierzchnią wody. Po tarle samicę należy odłowić. Młode wylęgają się po 24-30 godzinach i po rozpoczęciu normalnego pływania wymagają bardzo drobnego pokarmu (pył). Po 2-3 dniach od tarła samca również odławiamy ze zbiornika tarliskowego
Tekst: H. Skrzyński
Fot.: H. Linke
Ziemojad Steindachnera – Geophagus steindachneri
RODZINA: Cichlidae – pielęgnicowate.
OJCZYZNA: Południowa Ameryka, basen rzeki La Plata.
MORFOLOGIA: Ciało wydłużone, krępe, wysokie, dochodzi do 10 cm długości. Głowa wyraźnie wysoka, pysk dolny. Na szarooliwkowym tułowiu występują plamy niebieskie, zielone, żółte i czerwone – najczęściej spotyka się je na każdej łusce. Płetwy w tych samych kolorach, ale stonowane. Płetwa grzbietowa z czerwonym brzegiem.
DYMORFIZM PŁCIOWY: Samice mniejsze – do 7 cm długości, nieco bledsze, posiadają, tak jak i samce, podłużny, czerwony „guz” na głowie.
HODOWLA: Zbiornik duży, powyżej 50 1. Woda średnio twarda, odczyn lekko kwaśny, temperatura 22-24 °C. Wszelki pokarm żywy i suchy. Chętnie wyjadają pokarm z podłoża (rureczniki, larwy komarów).
ROZMNAŻANIE: Należy do typowych pyszczaków. Ikra, składana na kamieniu, przechowywana jest przez rodziców w pysku, podobnie jak młode w pierwszym okresie po wylęgnięciu. Narybek wystraszony chowa się w pyskach rodziców.